(Nie)zapomniane hafty w Łódzkim Domu Kultury

Wystawa jest podsumowaniem I edycji projektu „Nie tylko petanka … W kręgu haftów regionalnych”, który powstał w celu zachowania tradycyjnego haftu i jego popularyzacji w środowisku wielkomiejskim Łodzi i wśród mieszkańców województwa łódzkiego. Autorki projektu: Danuta Wachowska z Łódzkiego Domu Kultury i Alicja Woźniak z Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi wierzą głęboko, że można czerpać z bogactwa dziedzictwa kulturowego regionu i przetwarzać jego elementy we współczesnym wzornictwie, sztuce użytkowej, projektowanych ubraniach etc. Wystawa „Nie tylko petanka…” potwierdza to przekonanie. Nie chodzi jedynie o walory estetyczne, ale również o poczucie tożsamości – rozpoznanie własnych korzeni i zachęcenie do tego innych. Wydobywając wybrane elementy, jak np. haft opoczyński, z oryginalnego kontekstu, poprzez twórcze przetwarzanie nadaje się tradycji „nowe życie”.

Tegoroczna edycja poświęcona była haftowi opoczyńskiemu, którego najbardziej charakterystycznym ściegiem jest właśnie petanka. Wzory opoczyńskie to kompozycje powstające często z połączenia różnych technik. Ornamenty mają charakter pasowy, asymetryczny.

W ramach projektu wiosną zorganizowane zostały warsztaty połączone z wykładami, podczas których 40 uczestników – głównie kobiety, ale również kilku mężczyzn – zdobywało wiedzę o opoczyńskich tradycjach oraz możliwości ich wykorzystania we współczesnym wzornictwie. Dziesięć twórczyń z regionu, ubranych w opoczyńskie stroje, prezentowało własne prace, uczyło podstawowych technik i kompozycji haftu opoczyńskiego. Ponadto uczestnicy mieli do dyspozycji stare hafty ze zbiorów muzealnych. Spotkanie kobiet z regionu, świadomych swojej tożsamości kulturowej, z uczestnikami projektu pochodzącymi z dużej aglomeracji miejskiej, których połączyła pasja haftowania, skłoniło do refleksji nad własnym miejscem pochodzenia.
„Dobrze jest nie tylko pięknie haftować, znać techniki hafciarskie, ale wiedzieć także, co się haftuje, jaka jest historia haftu i z jakiego regionu on pochodzi – to świadoma promocja własnych korzeni. Jeżeli będziemy ją łączyć z wiedzą o regionie, mogą powstawać rzeczy kreowane świadomie, stworzone, by kontynuować opowieść o rękodziele i ludziach je tworzących” – mówi Alicja Woźniak, jedna z autorek projektu.
Projekt realizowany jest przez Łódzki Dom Kultury we współpracy z Muzeum Archeologicznym i Etnograficznym w Łodzi i Muzeum Regionalnym w Opocznie. Został dofinansowany przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.